Pamięć to funkcja mózgu, którą wykorzystujemy codziennie od momentu narodzin. Zdarza się, że lepiej pamiętamy zdarzenia z okresu młodości, niż to gdzie odłożyliśmy klucze czy okulary. Pozostałe, poza pamięcią funkcje korowe mózgu to m.in. umiejętność porządkowania wiedzy, wyobraźnia, chronologiczne porządkowanie zdarzeń i liczenie. W wyniku nieodpowiedniego wykorzystywania zasobów organizmu i prowadzenia niezdrowego trybu życia, z upływem lat może zmniejszać się ilość neuronów w mózgu.
Nie pamiętasz?
Złogi patologicznych białek mogą zaburzać funkcjonowanie komórek nerwowych a nawet niszczyć je – konsekwencją są problemy z pamięcią.
Słabnięcie pamięci wraz z wiekiem nie jest normalne
Przyjęło się mówić, że wraz z wiekiem pamięć jest coraz słabsza. Jakie objawy powinny niepokoić? Sporadyczne zapominanie, np. znanego nazwiska albo miejsca odłożenia jakiegoś przedmiotu – to łagodne zaburzenia pamięci. Jeśli za moment przypomnimy sobie to, z czym wcześniej mieliśmy problem – wówczas sytuacja nie powoduje frustracji i nie zaburza życia. Jeśli jednak konsekwencją zapominania jest dysfunkcja w życiu, to problem jest poważniejszy. Spóźniamy się na pociąg, nie idziemy na spotkanie, bo myśleliśmy że ma być o innej godzinie. Albo nie potrafimy się nagle odnaleźć w miejscu, gdzie wcześniej wielokrotnie już byliśmy, np. na dworcu, w supermarkecie. Nie wiemy jak kupić bilet, odnaleźć peron i pociągu. W takich sytuacjach rodzina często nie wiąże problemów w życiu z objawami zaburzeń pamięci. Niepokoić powinna nas także ocena sytuacji przez osoby towarzyszące lub postronne, które zwykle mają bardziej obiektywne spojrzenie. Na wizytę do lekarza warto zabrać kogoś bliskiego.
Jak sprawdzić, czy zaburzeniami pamięci są poważne?
Lekarze stosują całą gamę testów diagnostycznych. W warunkach domowych, każda osoba zaniepokojona stanem pamięci u bliskiej osoby może wykonać prosty test „rysowania zegara”. Potrzebna będzie kartka papieru i ołówek. Prosimy badaną osobę, aby narysowała okrąg i wyobraziła sobie, że to tarcza zegara. Potem prosimy o wpisanie godzin w odpowiednich miejscach. Jeżeli wszystko będzie zrobione prawidłowo, w następnej kolejności prosimy, aby badany narysował wskazówki na godzinie dziesięć po jedenastej. Na podstawie rysunku można ocenić czy badana osoba ma problemy poznawcze. Aby diagnoza była bardziej miarodajna ważna jest obserwacja zmian wraz z upływem czasu. W przypadku otępienia choroba się nie cofa. Lekarz powinien wykluczyć, czy pacjent nie ma depresji, bo ona też objawia się zaburzeniami pamięci. Nie każde zaburzenie jest chorobą otępienną lub Alzheimera.
Kiedy zaburzenia pamięci są wyleczalne?
Jeśli przyczyną zaburzeń pamięci jest np. depresja – wyleczona wpłynie na poprawienie pamięci. Łatwo wyleczyć pogorszenie pamięci spowodowane deficytami witaminowymi, np. niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego. Zaburzenia mogą też wystąpić w schorzeniach tarczycy, głównie niedoczynności, oraz w chorobach naczyniowych. Z tego względu ważne jest zapobieganie miażdżycy. Zaburzenia mijają też np. po usunięciu powodującego je guza mózgu, czy krwiaków operacyjnych.
Jak przeciwdziałać zaburzeniom pamięci?
Mobilizowanie mózgu do pracy to najważniejszy środek zapobiegawczy. Rozwiązywanie krzyżówek i czytanie książek stymuluje mózg i jest bardzo korzystne. Mózg trenujemy także nabywaniem nowych umiejętności, np. nauką języka obcego. Utrzymaniu dobrej pamięci sprzyja np. granie na instrumentach, słuchanie muzyki, pisanie pamiętników, wierszy. Bardzo ważna jest też zdrowa dieta. Nie nadużywajmy pustych kalorii, dbajmy o dostarczanie witamina, jedzmy owoce i warzywa. Papryka, buraki, marchew to najwspanialsze witaminy i stymulatory. Można też wspomagać organizm suplementami (np. Momentum, Gingko Biloba, Bilomag).
